30 Ocak 2012 Pazartesi

1984 - Bin dokuz yüz seksen dört / George Orwell

George Orwell kimdir?
Yazar 1903 yılında Hindistan'da doğup, eğitimini İngiltere'de tamamlamış. Bir süre Hindistan İmparatorluk polisliği yapmış ancak İmparatorluğun içyüzünü görünce istifa etmiş, 1950'de ölmüştür.

Bin dokuz yüz seksen dört
En ünlü eserlerinden biri olan 'Hayvan Çiftliği' Stalin rejimine karşı sert bir taşlamadır. Bin dokuz yüz seksen dört ise, bilimkurgu türünün klasik örneklerinden biri olmanın yanı sıra, modern dünyayı protesto eden bir romandır.

Buraya kadar olan kısmı kitabın ilk sayfasından alıntı yaparak yazdım, şimdi gelelim kişisel görüşlerime:
Gerçekten çok etkilendim. Yazarın kurduğu dünya korkutucuydu, daha da korkunç olan ise şu an yaşadığımız hayatın üst boyutta izdüşümü olmasıydı. Bir kaç tık ileri gitsek biz de o roman karakterleri gibi olabiliriz diye düşünüyorum. Kitabı okuyanlar ne demek istediğimi çok iyi anlayacaktır, okumayanlar içinse kısaca özetleyeyim:
'Big brother is watching you' / 'Büyük biraderin gözü üstünde' pek çoğumuzun aşina olduğu bir cümledir. Burada kastedilen büyük birader devlet. Düşünün her sözünüz, davranışınız, giydiğiniz, yediğiniz devlet kontrolünde, sürekli kameralarla izleniyorsunuz. Eğer istendiği şekilde davranmazsanız sonu yok edilmenize varana kadar cezalandırılacaksınız ve büyük biraderin mottosu şu:
'Savaş barıştır
Özgürlük köleliktir
Cahillik güçtür'
Size dayatılan ne ise onu benimsemezseniz hayatta kalma şansınız olmadığını düşünün. Gerçekten korkunç!

Derin ve möhöm siyasi analizler yapma kabiliyetim yok, yeterli bilgiye de sahip değilim bu konularda; o yüzden büyük laflar etmekten kaçınıyorum.
Ancak dünya düzeni oldum olası böyleymiş ve hala da böyle devam ediyor, kimi coğrafyalarda daha sert; kimisinde nispeten daha hafif. Bu düzene doğulduğu içindir sanırım yaşarken sorgulanmıyor. 1984'ü okuyunca ise  her sayfada yüzünüze soğuk su çarpılıyor, biri kalbinizi sıkıştırıyor gibi hissedebilirsiniz. (Bir yandan da durmadan şu an hapiste olan gazetecilerimizi düşündüm, tekrar tekrar üzüldüm...)
Bu kitabı ölmeden okunması gereken 100 kitap arasına eklerdim, o kadar çok sevdim ve başta da dediğim gibi etkilendim.

Bu arada Bin dokuz yüz seksen dört'ün yazımı 1948 yılında tamamlanmış, George Orwell karşı-ütopya olan bu kitabı gelecekte yaşanacaklar olarak kurgulayıp, gelecek tarihini de 1948'in son iki rakamını değiştirerek 1984 olarak öngörmüş.

Ufak bir not daha: Bin dokuz yüz seksen dört bana 'Açlık Oyunları' serisini hatırlattı, ikisinin de anlatmaya çalıştığı şeyin temelde aynı olduğunu düşünüyorum.

Yayınevi: Can
Çeviri: Celal Üster
Sayfa: 350

2 yorum:

Duygu Yaman dedi ki...

merak ettim.. okuyacak kitap arıyordum buldum sanırım;)

Adsız dedi ki...

Yanlız olmadığımı fark ettim şahsen banada Açlık Oyunlarını hatırlatmıştı :)